معرفی رشته کودکان استثنایی

ما در این مطلب می خواهیم برای شما معرفی رشته کودکان استثنایی را شرح بدهیم.

مشاور تحصیلی تجربی به شما کمک خواهد کرد تا بتوانید به موفقیت برسید.

در دین مبین اسلام افراد با هر نوع توان و استعداد حق برخورداری از موهبت الهی و حقوق اجتماعی را دارند.

و استعداد و توانایی آنها در هر حد و اندازه قابل پرورش و تربیت است بنابر این باید در حکومت جمهوری اسلامی امکانات بهره وری از مواهب الهی را برای همه افراد در سایه تعلیم و تربیت صحیح فراهم نمود.

مسئله دیگری که در رابطه با تعلیم و تربیت این گروه مطرح است این است که عدم توجه به تعلیم و تربیت آنان موجب زیان های اجتماعی و اقتصادی برای جامعه و در واقع هدر رفتن تعداد زیادی از افراد خواهد شد.

مضافا با این که با عنایت به شرایط جسمی و روانی و اگر عدم توجه به آنان باعث انحرافات و اشکالات اجتماعی شود و اثر مستقیم آن بر جامعه مترتب خواهد شد که در نزد خداوند مسئول خواهیم بود.

 

تعریف و هدف:

کودکان و دانش آموزان استثنایی در پنج گروه مختلف تقسیم می‌شوند و در هر گروه تحت شرایطی خاص تحت تعلیم قرار می‌گیرد این پنج گروه عبارتند از:
۱. عقب مانده ذهنی و معلول جسمی
۲. ناشنوا و نیمه شنوا
۳.نابینا و نیمه بینا
۴. ناسازگار
۵. تیزهوش
هدف از آموزش و پرورش کودکان و دانش آموزان استثنایی و فراهم آوردن فرصت‌های مناسب و امکانات آموزشی ویژه به منظور استفاده از حداکثر توانایی های ذهنی و جسمی کودکان با توجه به ویژگی های عقلانی و جسمانی آنان می باشد.

ضرورت و اهمیت:

با توجه به اینکه به صورت متوسط ۳ درصد افراد هر جامعه مبتلا به نوعی عقب ماندگی ذهنی می باشد شناسایی این قبیل کودکان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

لذا هدف این دوره تربیت افرادی است که بتوانند آموزش و پرورش کودکان استثنایی را عهده‌دار گردند.

 

طول دوره و شکل نظام:

متوسط طول دور کارشناسی آموزش و پرورش کودکان استثنایی ۵ سال می باشد.

حداقل ۴ و حداکثر ۶ سال بر نظام آموزشی آرمان مطابق آیین‌نامه مصوب ستاد انقلاب فرهنگی از کلیه دروس در هشت ترم برنامه‌ریزی شده

و طول هر ترم ۱۸ هفته در هر نیمسال تحصیلی از زمان تعویض هر واحد از نوع نظری ۱۸ ساعت از نوع عملی ۳۶ ساعت و کارورزی ۷۲ ساعت است.

توانمند ساختن کودکان استثنائی نگرانی والدین آنها را نسبت به فرزندان کمتر می‌کند و کمک مفیدی برای سلامتی جسمی و روانی این کودکان است.

به همین خاطر آموزش مهارتهای زندگی به آنها باید از دوران ابتدایی آغاز شود توجه اساسی به این انجمن و بهره گیری از تجربه های اولیای کودکان استثنایی می تواند این سازمان را سریعتر به اهداف خود برساند

باید به آموزش و ایجاد مهارتهای فردی نظم و انضباط پذیری اهمیت به دیگران و آشنایی با مسئولیت های اجتماعی در کودکان استثنایی بیشتر توجه شود.

به طور کلی از نظر آموزشی به این گروه ها استثنایی گفته می شود:

_ کودکان کم توان یا عقب مانده ذهنی و کودکان آهسته گام
_ کودکان مبتلا به اختلال در یادگیری خاص
_کودکان سازش نایافته و ناسازگار
_کودکانی که دارای اختلالات بویایی اند
_ کودکانی که دچار نارسایی های شنوایی اند کودکانی که دچار نارسایی های بینایی اند
_ کودکانی که بیماری‌های مزمن خاص از قبیل بیماری قند صرع و غیره دچار اند
_کودکانی که دچار نقص عضو یا فلج مغزی و حرکتی اند معلول جسمی حرکتی
_ کودکانی که دارای معلولیت های مضاعف اند
_کودکان تیزهوش و پر استعداد

بر اساس بررسی ها و آمارهای مجامع علمی و فرهنگی بین المللی نظیر یونسکو و برخی کشورهای غربی حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از کودکان مدرسه را و بنا و تعریفی که ارائه شد استثنایی اند.

و به توجه خاص آموزشی نیاز دارند به عنوان مثال در سال ۱۹۹۴ دفتر آموزش کودکان معلول در آمریکا اعلام کرد که حدود ۱۲ درصد از کودکان از تولد تا ۱۹ سالگی به نحوی دچار معلولیت اند و آموزش ویژه نیاز دارند.

آموزش و پرورش استثنایی به چه معناست

برخلاف آنچه عمدتاً در اذهان تداعی می شود آموزش و پرورش استثنایی لزوماً به معنی جداسازی و انتقال کودک از مدرسه عادی به مدرسه استثنایی نیز مرگ آموزش استثنایی برنامه‌های تنظیم شده بر اساس ارزیابی های مستمر و جامع برای کودک از تولد تا پایان زندگی و همراه با خانواده مدرسه و اجتماع است.

بنابراین ایجاد کلاس ها و مدارس خاص برای کودکان استثنایی هدف نیست بلکه برخاسته از یک ضرورت آموزشی از زیرا با حضور ۲۳ نفر کودک استثنایی در یک کلاس معمولی ۴۰ یا ۵۰ نفری معلم قادر نخواهد بود.

و آن گونه که شایسته است به تفاوت های فردی توجه داشته باشد به خصوص زمانی که تفاوت موجود میان این دو سه نفر کودک استثنایی با دیگر کودکان قابل ملاحظه باشد.

اگر معلم بخواهد توجه بیشتری به این کودکان که نیاز بیشتری دارند مبذول دارد ناگریز است از وقت آموزش و هدایت دانش‌آموزان دیگر بکاهد و برعکس.

حقوق کودکان استثنایی

حقیقت آن است که رشد فرهنگی و اعتلای ارزشهای هر ملتی بستگی به میزان توجه آنها به حقوق حقه همه افراد جامعه به طور اعم و افراد استثنایی چطور اخص دارد لذا باید شیوه ای اتخاذ شود که این کودکان استثنایی به تناسب ویژگیهای خود از برنامه های آموزشی برخوردار شوند.

در نیل به این هدف از که وقتی مدرسه عادی از نیروی انسانی مجرب برنامه های فوق العاده راهنمایی و مشاوره های خاص آموزشی برخورداری کودکان استثنایی ناگریز روان مدارس خاص می‌گردند مدارسی که دارای معلمان آموزش ویژه استثنائی برنامه ویژه آموزش و پرورش و وسایل و لوازم خاص آموزشی اند.

با نگاه کلی به وضعیت خاص کودکان استثنائی به تعبیری که بیشتر بدان اشاره شد و با توجه به نیازهای خاص آن اعم از نیاز به نیروی انسانی مجرب و ورزیده و وسایل آموزشی و کمک آموزشی و با در نظر گرفتن شرایط جغرافیایی اجتماعی و اقتصادی کشور توضیح این کودکان در شهرها و روستاهای دور و نزدیک و پذیرفتن ضرورت آموزش و پرورش استثنایی برای تعلیم و تربیت این کودکان آمدند او را بیشتر به نظر نمی رسد.

راه اول

اول آنکه کودک با کودکان استثنایی در هر نقطه و مدرسه‌ای که هر سن بمانند و امکانات اعم از خاورشناسان متخصص معلمان ویژه وسایل و تجهیزات آموزشی و کمک آموزشی در آن محل فراهم شود.

اگر این طریق مقدور نباشد ناگریز باید دبیری دیگر اندیشید واقعیت این است که به سبب کمبود نیروی انسانی مورد نیاز و تجهیزات آموزشی به سختی می‌توان در سطوح مختلف کشور چنین امکاناتی فراهم کرد در این مورد تا کشورهای غربی نیز دچار تنگناها و محدودیت های مختلف اند.

راه دوم

طریق دوم استفاده از حداکثر امکانات اعم از نیروی انسانی متخصص و مجرب وسایل و تجهیزات آموزشی متمرکز کردن آنها در چندین مدرسه خاص و فرستادن کودکان استثنایی به آن مدارس از البته می توان این روش را به اشکال مختلف از قبیل دایر کردن برنامه فوق‌العاده آموزش استثنایی در مدارس عادی ایجاد کلاس های نیمه وقت و تمام وقت در مدارس و تاسیس مدارس روزانه و شبانه روزی اجرا کرد.

این شیوه از آموزش و پرورش کودکان استثنایی شامل همه کودکان استثنایی اعم از تیزهوش نابینا ناشنوا و عقب‌مانده ذهنی است.

البته تفصیل برنامه‌های آموزشی هر یک از گروه های استثنایی به ویژه آموزش و پرورش دانش آموزان تیزهوش و تجاربی که در کشورهای مختلف در این زمینه کسب شده است نیاز به بحث جداگانه‌ای دارد.

در هر قدر مسلم این است که هدف ارائه موثر ترین برنامه آموزش متناسب با ویژگی های زیستی شناختی و عاطفی هر دسته از کودکان استثنایی و در چهارچوب امکانات و مقدورات جامعه است.

امیدواریم در این مقاله اطلاعات کافی درباره این رشته را در اختیار شما قرار داده باشیم.

تمامی رشته های تحصیلی در دانشگاههای ایران اطلاعات نکات و داده های بسیار مهم وگسترده ای دارند که شما دانش آموزان باید با تحقیق و پرسش و مشورت با شخصی که اطلاعات کافی از همه رشته ها و پذیرش دانشگاه ها دارد از آنها مطلع شوید.

و همچنین برای برنامه‌ریزی و هدف گذاری درسی به شخصی با تجربه در حیطه مشاوره تحصیلی نیاز می باشد.

معرفی آموزش کودکان استثنایی و تاریخچه آن در ایران و جهان:

سخن از کودکان استثنایی سخن از تفاوت ها سخن از ایفای مسئولیت ها سخن از احیای انسان‌هاست و سخن از تکلیف ها و انتظارها سخن از شناخت ویژگی ها و توانایی ها سخن از قابلیت هاست.

و سرانجام سخن از رفع موانع و هموار کردن طریق رشد و شکوفایی استعدادها ست کلمه استثنایی واژه‌ای جامع و کلی است که به معنای دقیق کلمه شامل انسان‌ها می‌شود.

زیرا خلقت انسان از دیدگاه الهی خلقت ویژه و استثنائی از نظر آموزشی امروز واژه استثنایی به کودکان اطلاق می شود که از جهات مختلف ذهنی جسمی عاطفی و اجتماعی تفاوت قابل ملاحظه ای با دیگر کودکان همسال خود دارند.

به نحوی که به لحاظ همین تفاوت های محسوس قادر نیستم از برنامه‌های درسی عادی کی اصولاً بر پایه ویژگی ها و توانایی های مشترک بیشتر کودک در سنین مختلف تنظیم شده است به طور بایسته و شایسته بهره مند شوند .

کودکان استثنایی چه کسانی اند

بنابراین تعریف واژه کودکان استثنایی کودکان تیزهوش عقب مانده ذهنی نابینا ناشنوا ناسازگار معلولین جسمی حرکتی و ناتوان در یادگیری خاص و نظایر آن را شامل می‌شود.

واژه معلول به کسانی اطلاق می‌شود که به علت نقص جسمی ذهنی و اختلال رفتاری شدید مشکلات و مسائل خاص دارند.

و به توجه فوق العاده نیازمند اند در واقع اصطلاح معلول دارای شمول محدودتری است به دیگر سخن هر کودک معلول استثنائی نیز از اما هر کودک استثنایی لزوما معلول نیست بنابراین نباید واژه های استثنایی و معلول به طور مترادف به کار رود.

تاریخچه آموزش استثنایی جهان:

ریشه‌های تاریخی آموزش و پرورش استثنایی را به گونه‌ای که امروز مطرح است می‌توان اوایل سال‌های ۱۸۰۰ میلادی در میان تلاش‌های تنی چند از پزشکان محققی یافت از ایتارد پزشک اندیشمند فرانسوی که پزشکی حاذق و صاحب‌نظر در بیماریهای گوش و تعلیم و تربیت کودکان ناشنوا بود می‌توان به عنوان یکی از پیشگامان آموزش و پرورش استثنایی نام برد.

از جمله معروف ترین کارهای ایتارد تلاش وی در تربیت ویکتور کودک ۱۰ ساله ای است که در یکی از جنگل های فرانسه پیدا شده ای با زندگی اجتماعی آشنایی نداشته و آثاری از رشد زبان در آن مشهود نبود ادوارد سگن این شاگرد ایتارد که سال ۱۸۴۸ به آمریکا مهاجرت کرد .

از اولین کسانی است که با روش ابداعی خود سعی در تعلیم و تربیت کودکان عقب مانده ذهنی داشت در کنار تلاش های ایتارد و سگن زحمات چشمگیر خانم ماریا مونتسوری قابل توجه است.

وی تحت تاثیر عمیق فعالیت ها و روش های سگن به عنوان مربی کودکان عقب مانده ذهنی و حامی آموزش و پرورش پیش دبستانی برای همه کودکان شهرت یافت.

اگر بر این باور باشیم که ستونهای تمدن هر جامعه بر نظام آموزش و ساختار آموزش و پرورش آن استوار است بدون تردید سلامت جامعیت و کارآمدی نظام آموزشی و پرورش آن جامعه نیز در گروی وسعت گستردگی تنوع و کیفیت برنامه‌های جامع آموزشی استثنایی و درصد کودکان و دانش آموزانی است.

که به عنوان استثنایی یا دارای نیاز ویژه مورد تشخیص و شناسایی واقع شده و خدمات آموزشی موثری در مدارس عادی یا کلاس‌های خاص به ایشان ارائه می‌شود.

آموزش استثنائی در ایران:

در جامعه ما تاریخچه برنامه آموزش و پرورش استثنایی به دهه اول قرن چهاردهم شمسی مربوط می شود .

در این دوران اولین مدرسه ناشنوایان در تهران توسط مرحوم جبار باغچه بان و نخستین مدرسه ویژه نابینایان در تبریز به وسیله یک کشیش آلمانی به نام کریستفل تاثیر و به‌دنبال آن در چند شهر دیگر مدارس مشابه از سوی افراد خیر و گاه بنیاد نهاده شده در این مورد می توان از تاسیس مدرسه شبانه روزی نابینایان در تهران در سال ۱۳۲۸ و چندین مدرسه استثنایی دیگر همچون ابابصیر خزائلی و غیره نام برد در سال ۱۳۴۷ دفتری به نام دفتر آموزش کودکان و دانش‌آموزان استثنایی در وزارت آموزش و پرورش ایجاد شد.

در واقع مسئولیت این دفتر شناخت و جایگزینی مطلوب آموزش و پرورش کلیپ کودکانی است که به علت تفاوت های قابل ملاحظه ذهنی جسمی و عاطفی قادر به استفاده از برنامه های عالی و آموزش و پرورش نیستند.

 

سرفصل دروس آموزش و پرورش کودکان استثنایی و تعداد واحدها:

دروس عمومی بیست واحد
دروس پایه ۶۱ واحد
دروس تخصصی
دروس اختیاری

 

دروس عمومی رشته آموزش و پرورش کودکان استثنایی:

دو در از درس مبانی نظری اسلام
یک درس از دروس اخلاق اسلامی
یک درس از دروس انقلاب اسلامی
یک درس از دروس تاریخ و تمدن اسلامی
یک درس از دروس آشنایی با منابع اسلامی
ادبیات فارسی
زبان عمومی
تربیت بدنی ۱
تربیت بدنی ۲

 

دروس پایه رشته آموزش و پرورش کودکان استثنایی:

تاریخ آموزش و پرورش در اسلام و ایران
اصول و مبانی آموزش و پرورش
آموزش و پرورش ابتدایی راهنمایی و متوسطه روشها و فنون تدریس
روانشناسی تربیتی
روانشناسی رشد دو
جامعه شناسی آموزش و پرورش
مقدمات برنامه ریزی آموزشی و درسی
مقدمات مشاوره و راهنمایی
آشنایی با کتابخانه و اصول کتابداری
سنجش و اندازه گیری در علوم تربیتی
اقتصاد آموزش و پرورش
فلسفه آموزش و پرورش
آموزش و پرورش تطبیقی
اخلاق اسلامی
روانشناسی عمومی
روانشناسی رشد یک
جامعه شناسی عمومی
مقدمات مدیریت آموزشی
آموزش و پرورش کودکان استثنایی
مقدمات تکنولوژی آموزشی
روش های آماری در علوم تربیتی
مقدمات روش تحقیق در علوم تربیتی

دروس اختصاصی رشته آموزش و پرورش کودکان استثنایی:

بازی و حرکت درمانی
تهیه مواد و وسایل آموزشی و کمک آموزشی روشهای تدریس علوم تجربی و اجتماعی
روش تدریس ریاضی
روش تدریس زبان فارسی
کارورزی در روش های تدریس
روش های بازپروری حرفه‌ای
روشهای بازپروری حسی حرکتی
روشهای بازپروری اجتماعی
کار ورزی در روشهای بازپروری
روشهای مشاوره و مصاحبه
روانشناسی عقب ماندگی ذهنی
فیزیولوژی
آموزش و پرورش کودکان عقب مانده ذهنی اختلالات رفتاری عاطفی
اختلالات گویایی
اختلالات یادگیری ویژه
گفتار درمانی
روشهای تغییر رفتار
آموزش های تشخیص عقب ماندگی ذهنی
بهداشت و کمکهای اولیه

نتیجه:

همانطور که می دانید انجام انتخاب رشته امری بسیار ضروری و حیاتی است.

و برای انجام انتخاب رشته نیازمند به فردی متخصص برای چینش کد رشته هابه ترتیب علایق فردی داوطلب و با نکات ریز و تخصصی مشاوره ای می باشد.

برای انجام انتخاب رشته با فردی متخصص جلسه ی مشاوره برقرار کنید.

پشنهاد ما به شما مشاور برتر کشور محمد موسوی است که انتخاب رشته ی تخصصی و فردی شما داوطلبین عزیز را با روشSWOTروشی نوین و مختص به ایشان استاد موسوی می باشد انجام می دهند.

برای اطلاع از روند آموزشی و مشاوره ای استاد موسوی و تیم بسیار با تجربه ی ایشان به صفحه شخصی ایشان مراجمعه کنید.

جهت انتخاب رشته کنکور تجربی 1401 از محمد موسوی کمک بگیرید